Een Ondernemingsplan Schrijven In 5 Stappen
Als je voor jezelf begint is het verstandig om, voordat je met je eerste klant in zee gaat, een compleet en overzichtelijk ondernemingsplan te schrijven. Een ondernemingsplan schrijven is niet wettelijk verplicht, maar in sommige gevallen heb je het wel nodig, bijvoorbeeld als je een lening aan wilt vragen bij de bank of een startkapitaal wilt ontvangen van investeerders. Maar zelfs als je als zzp’er aan de slag gaat, is het verstandig om van tevoren alles even duidelijk op papier te hebben. Zo heb je alles goed op een rijtje als je even in een mindere periode terechtkomt, of als er na verloop van tijd uitbreiding van het bedrijf op komst is. Het helpt je om je administratie op orde te houden en zicht te houden op je financiën. Maar hoe schrijf je zo’n ondernemingsplan nou precies? Wij hebben 5 stappen op een rijtje gezet die je kunt volgen om je ondernemingsplan zo compleet mogelijk te maken, en om te zorgen dat investeerders met jouw bedrijf in zee willen.
1. Stel jezelf voor
Hoewel je ondernemingsplan een zakelijk document is, is het belangrijk om jezelf ook even persoonlijk voor te stellen. Vertel in het kort wie je bent, wat voor opleidingen je hebt gedaan, wat voor werkervaring je hebt etc. Maar vertel ook over je ambities, en over waarom je je eigen onderneming bent gestart. Je hoeft niet heel uitgebreid op alles in te gaan; een korte introductie is bedoeld om je potentiële investeerders een beeld te geven van wat voor ondernemer jij precies bent. Zorg dat je in je introductie de aandacht van de lezer trekt; probeer hem of haar te ‘pakken’ zodat hij of zij gestimuleerd wordt om verder te lezen.
Naast de introductie, waarmee je de lezer naar binnen trekt, is het ook slim om een korte samenvatting van het ondernemingsplan in zijn geheel te geven. Zie het als een soort uitgebreide inhoudsopgave: de lezer ziet in één oogopslag wat het bedrijfsplan inhoudt, zodat ze meteen weten wat voor doel je probeert te bereiken met je onderneming. Zo zien ze dat jij je zaken goed op een rijtje hebt, en zal je dus meteen een goede indruk maken. Ga niet al te veel in op details; dat kun je verderop in het plan nog doen. Probeer te zorgen dat de samenvatting niet langer wordt dan één pagina; als je samenvatting alleen al uit drie pagina’s bestaat zullen veel mensen al snel hun interesse in je ondernemingsplan verliezen. Let op: de samenvatting schrijf je als je slim bent dus als laatste, om te voorkomen dat er inconsistente dingen in staan die niet stroken met de rest van je ondernemingsplan.
2. Beschrijf je onderneming
De naam ‘ondernemingsplan’ zegt het al: in dit hoofdstuk beschrijf je wat jouw onderneming nu precies gaat doen. Ben je vertaler? Grafisch ontwerper? Of begin je een online winkel voor kantoorartikelen? Wat voor soort onderneming je ook runt, je moet je plannen duidelijk maken in het ondernemingsplan. Je begint met het beschrijven van de markt waar jij je op gaat begeven, zoals die nu is. Wat voor gaten zie je en hoe ga jij met jouw onderneming die gaten opvullen? Welke voordelen heeft jouw dienst of product? Wat kun jij toevoegen aan de sector zoals die momenteel is? Probeer je argumenten te onderbouwen met cijfers en statistieken, die je bijvoorbeeld kunt vinden op de site van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Maar noem niet alleen de positieve dingen: besteed ook aandacht aan de mogelijke risico’s en knelpunten. Zo laat je een toekomstige investeerder zien dat je niet naïef bent, en dat je de risico’s en mogelijkheden goed hebt afgewogen voordat je aan een nieuwe onderneming begint. Het is belangrijk dat je zo specifiek mogelijk beschrijft wat voor bedrijf je runt om misverstanden te voorkomen. Daarom vermeld je ook welke rechtsvorm je voor je bedrijf hebt gekozen en waarom, en hoe de keuze voor die rechtsvorm invloed heeft op de manier waarop je je bedrijf bestuurt. Als je een eenmanszaak begonnen bent zul je zelf alle verantwoordelijkheid dragen, maar bij een andere rechtsvorm zijn er misschien meerdere mensen betrokken bij het bedrijf. In dat geval moet je in het ondernemingsplan ook de taakverdeling vermelden. Zo heb je in het geval van een conflict precies op een rijtje wie waarvoor verantwoordelijk is. Huur je met je onderneming een bedrijfsruimte? Geef dan kort informatie over het pand en vermeld het adres.
Geef in dit deel van het ondernemingsplan ook zo veel mogelijk informatie over het product of de dienst die jouw bedrijf levert. Hoe heet het product? Waar dient het voor? In welk opzicht is het anders dan dat van de concurrent? Waarom wordt jouw product of dienst gegarandeerd een succes? Wie koopt het en wat gaat het kosten? Kortom: overtuig de lezer van het ondernemingsplan dat jouw onderneming een gat in de markt opvult en iets nieuws biedt.
3. Maak een marketingplan
Om een onderneming winstgevend te kunnen maken, moet je als ondernemer weten hoe de markt in elkaar zit. In het marketingplan ga je onder meer in op de grootte van de markt, wie je doelgroep is en wat jouw kansen zijn op deze markt. Hiervoor moet je marktonderzoek doen; vertel iets over de bestaansgeschiedenis van je sector. Hoe heeft deze zich door de jaren heen ontwikkeld? Heeft je sector veel voor- of juist tegenslagen gekend? En hoe speel jij hier met je product of dienst op in? Door de gegevens over de branche te gebruiken kun jij precies uitleggen waarom jouw product of dienst juist nú succesvol zal zijn. Hierbij moet je ook laten zien dat je een helder beeld hebt van je doelgroep. Omschrijf de klant zoals jij die voor ogen hebt. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, inkomen en vrijetijdsbesteding. Ook is belangrijk uit te zoeken hoe groot jouw doelgroep precies is.
In het marketingplan komt natuurlijk ook de marketing zelf aan bod. Misschien heb je al een idee wat voor middelen je kunt gebruiken om je doelgroep te bereiken, en om te zorgen dat ze zich aan jouw product binden. Wat voor reclametactieken ga je gebruiken? Of je nu voor een grote, landelijke reclamecampagne wil gaan of wil gaan adverteren in de lokale kranten; zet het in je ondernemingsplan zodat je investeerders precies weten waar hun geld naartoe gaat. Zorg dat je in kan spelen op eventuele bedenkingen die investeerders kunnen hebben bij jouw bedrijf, zodat je meteen hun twijfels weg kunt nemen en ze ervan kunt overtuigen in jouw onderneming te investeren.
4. Ken je concurrent
Ook belangrijk bij het schrijven van een goed ondernemingsplan is dat je de lezer duidelijk maakt dat je goed op de hoogte bent van wie je concurrenten zijn. Die concurrenten zijn er nu eenmaal; je kunt niet doen alsof ze niet bestaan. Als starter moet je juist aan je toekomstige investeerders duidelijk maken dat jij een tactiek hebt om de concurrentie achter je te laten. Laat zien dat je je concurrent kent: geef een uitgebreide beschrijving van het soort onderneming waar jij je straks aan gaat meten. Belicht ook de nadelen van het product of de dienst van een concurrerend bedrijf en laat zien dat jij een goede oplossing kan bieden voor deze nadelen. Misschien is de kwaliteit van jouw product wel beter, bied je een snellere leveringstijd of is jouw klantenservice veel slimmer georganiseerd. Het is de bedoeling dat je potentiële investeerders over probeert te halen om voor jou te kiezen, en niet voor de concurrent.
5. Geef inzicht in de financiering
In het laatste hoofdstuk van je ondernemingsplan weeg je de kosten van het bedrijf af tegen de opbrengst die je voor ogen hebt. Dit hoofdstuk is vooral belangrijk bij het aantrekken van investeerders: de investeerder wil natuurlijk boven alles weten waar zijn of haar geld precies naartoe gaat, en hoe lang het zal duren voordat hij of zij dat geld terug kan verwachten. Als je zorgt dat je kunt laten zien dat je je plannen voor de financiering duidelijk op een rijtje hebt, zul je een goede indruk maken, en maak je het makkelijker voor de investeerder om jou te vertrouwen met zijn of haar geld.
Het is belangrijk dat je niet alleen de opstartkosten en winst voor het eerste jaar vermeldt, maar ook een prognose over meerdere jaren. Bedenk hierbij wat de mogelijke financiële risico’s voor jouw startup zijn in de toekomst, en leg uit hoe jij die eventuele tegenslagen op gaat vangen. Boven alles moet je de investeerder proberen te verzekeren dat zijn of haar geld bij jou veilig is; dat je weet wat je aan het doen bent. Denk hierbij ook aan het nogmaals duidelijk vermelden van de kosten van je product of dienst, kosten van pandhuur en distributie, en personeelskosten. Ook zet je hier uiteen welke verzekeringen je afsluit en welke belastingen je moet gaan betalen. Als je moeite hebt met overzicht houden over al deze financiële aspecten, aarzel dan niet om een accountant in de arm te nemen, zodat je mogelijke fouten voorkomt. Wees in je financiële plan wel realistisch; het loont niet om dingen mooier maken dan dat ze zijn. Verwacht je de eerste twee jaar geen winst te maken? Wees daar dan eerlijk over. Potentiële investeerders hebben vaak net zoveel verstand van de markt als jij, en zullen het dus meteen doorhebben als je de boel op loopt te blazen.
Kortom: wil je een goed ondernemingsplan schrijven? Volg deze 5 stappen op voor een plan dat duidelijk en overzichtelijk is en goed in elkaar zit. Als je je plan eenmaal hebt geschreven, is het belangrijk om het plan ook up to date te houden. Misschien zijn er bijvoorbeeld wetswijzigingen met betrekking tot de btw of inkomstenbelasting, of verandert de branche zo dat jouw strategie aangepast moet worden, waardoor je je ondernemingsplan er weer even bij moet pakken. Hoe dan ook zorgt een goed ondernemingsplan voor een goede basis, en die kun je als beginnend ondernemer zeker gebruiken.